Paske pi gwo priyorite nou se sante ak sekirite pasyan nou yo, nou pran angajman pou nou bay dènye enfòmasyon sou COVID-19 la ak fason nou kapab konbat li byen.
Depi kòmansman lane 2020, kowonaviris la touye plizyè milyon moun epi li chanje lavi chak jou pifò lòt moun. Men, grasa rechèch syantifik, ak yon pil kolaborasyon ak planifikasyon nan divès sektè, nou gen vaksen ki san danje epi ki efikas jounen jodi a.
Verite sou Vaksen COVID-19 la
Pa kite move enfòmasyon anpeche ou menm oswa pwòch ou pran vaksen. Pran enfòmasyon ou yo nan sous ki fyab. Kòmanse la a epi pataje enfòmasyon sa yo avèk zanmi ak fanmi ou.
Men, yon vaksen aji sèlman si ou pran youn.
Pa kite move enfòmasyon anpeche ou menm oswa pwòch ou pran vaksen. Pran enfòmasyon ou yo nan sous ki fyab. Kòmanse la a epi pataje enfòmasyon sa yo avèk zanmi ak fanmi ou.
Manti: Yo te devlope vaksen COVID-19 yo tèlman vit, yo dwe te fè wout dekoupe.
Verite: Menm si se vre yo te devlope vaksen COVID-19 yo nan yon ti bout tan, teknoloji reyèl ki dèyè fonksyònman vaksen yo egziste depi plis pase dis (10) lane. Ijans pandemi an te bay elan pou ogmante finansman ak kowoperasyon nan sektè yo. Souvan, yo fè vaksen yo sèlman pi lwen nan pwosesis devlopman vaksen an akoz yon risk finansye konpayi a. Avèk vaksen COVID-19 la, fabrikan yo ak gouvènman ameriken an te envesti lajan pou ogmante pwodiksyon vaksen an rapid.
Anplis, chèchè yo te an mezi pou yo itilize rezo esè klinik ak vaksen ak tretman ki egziste yo pou yo kòmanse fè esè vaksen yo vit. Men, vaksen yo te oblije sibi menm pwosesis evalyasyon estrik la tankou nenpòt lòt nouvo vaksen oswa medikaman.
Yo pa t fè okenn wout dekoupe, epi vaksen yo san danje ak efikas.
Manti: Ou kapab trape COVID-19 la nan vaksen an.
Verite: Non. Li pa posib pou trape COVID-19 la nan okenn nan vaksen yo paske yo pa genyen viris la ladan yo. Toulè twa (3) vaksen yo apwouve pou itilize Ozetazini yo pase kò ou "lòd" pou li kreye selil ki gen pwoteyin pikan COVID-19 la ki li menm itilize yon riz pou fè sistèm iminitè a kreye antikò kont viris la. Konsa, si ou ekspoze ak COVID-19 la, kò deja gen zouti li bezwen pou li konbat li.
Manti: Vaksen an lakoz efè segondè ki grav epi danjere.
Verite: Yo te fè epi yo fè kontwòl sekirite sou vaksen COVID-19 yo ki pi konplè nan listwa Etazini. Plis pase 50% nan granmoun yo Ozetazini te pran omwen yon dòz vaksen COVID-19. Pifò nan yo di se ti efè segondè komen yo genyen, si yo genyen.
Efè segondè grav apre vaksen COVID-19 yo ra anpil. Pa egzanp, anafilaksi, ki se yon reyaksyon alèjik grav ki danjere anpil, fèt sèlman kay anviwon 2 a 5 moun sou milyon moun yo vaksinen Ozetazini, selon CDC. Kalite reyaksyon alèjik sa a jeneralman rive nan espas 30 minit apre vaksinasyon an epi yo kapab trete li rapid.
Sitou apre 2yèm dòz la (nan vaksen Moderna oswa Pfizer a), ou ka santi kèk efè segondè. Sentòm ki pi komen yo sanble ak nenpòt vaksen, tankou doulè kote ou pran piki a, fatig, tèt fè mal, lafyèv, ak doulè nan misk. Efè segondè sa yo di ou vaksen an ap fè sa li ta sipoze fè a, epi yo ta dwe diminye apre detwa jou. Si yo pa diminye apre de (2) jou, kontakte doktè w la.
Manti: Mwen deja gen COVID-19, kidonk mwen pa bezwen pran vaksen.
Verite: Ou ta dwe toujou pran vaksen, menm si ou gen COVID-19. Ekspè yo pa konnen pou konbyen tan ou gen pwoteksyon kont viris la ni varyan yo apre ou fin gen COVID-19 la. Kidonk, vaksen an ka pa an mezi pou li ba ou plis pwoteksyon.
Manti: Li pa vo lapenn pou riske gen efè segondè nou poko konnen.
Verite: Jeneralman, efè segondè alontèm nenpòt vaksen ra, epi pifò chòk an retou avèk lòt vaksen yo te rive nan espas uit (8) semèn apre moun fin pran vaksen yo. CDC ap suiv tout efè segondè yo grasa V-safe, ki se yon zouti anliy ki ap verifye chak peryòd avèk sondaj sou jan ou santi ou.
Ajoute sou sa, gen yon pakèt etid ki montre anpil moun ki te trape yon fòm lejè COVID-19 toujou di yo gen sentòm sis (6) mwa apre. Kantite etid sa yo ap ogmante.
Manti: Vaksen COVID-19 la ap chanje ADN mwen.
Verite: Vaksen Moderna ak vaksen Pfizer a transfere materyèl ARNm ki fèmen nan “boul grès” nan selil ou yo. Men, ARNm lan pa janm antre nan nwayo selil yo epi li pa p chanje ni entèraji avèk ADN kò ou.
Manti: Syantifik yo te itilize chè fetis nan vaksen COVID-19 yo.
Verite: Pa gen okenn vaksen yo devlope avèk chè fetis ki soti nan avòtman, tankou vaksen COVID-19 yo.
Manti: Gouvènman an ap sèvi ak zafè vaksen sa a pou li enplante pis elektwonik ki suiv moun.
Verite: Non, se pa vre. Vaksen yo pa gen pis elektwonik ladan yo. Yo pa kapab itilize yo pou suiv ou, kolekte enfòmasyon pèsonèl ou, ni kontwole ou.
Manti: Vaksen COVID-19 la kapab fè mwen pa ka ansent.
Verite: Pa gen okenn prèv ki montre vaksen an lakoz pwoblèm fètilite ni pwoblèm devlopman fetis.
Manti: Mwen jèn, donk mwen pa gen risk pou mwen malad ak COVID-19 la.
Verite: Anpil jèn moun tonbe malad grav ak viris la epi yo menm mouri. Men, lè ou pran vaksen an se pa sèlman pou pwoteje ou; se pou pwoteje lòt moun ki ka gen plis risk yo. Lè yo vaksinen tout moun epi anpeche viris la simaye, sa pral ede anpeche li sibi mitasyon pou li tounen yon varyan ki ka pi danjere.
Manti: Mwen pa gen asirans. Li ap koute chè.
Verite: Vaksen COVID-19 la gratis pou tout moun, moun ki pa gen asirans yo ladan. Si ou gen asirans, ni asirans prive ak asirans piblik (Medicare ak Medicaid) ap peye li. Lè ou ale nan randevou pou pran vaksen ou an, yo ka mande ou si ou gen asirans men li pa enpòtan. Sant vaksen yo pa kapab fè ou peye pou vaksen an ni okenn kopeman, ko-asirans, ni frè pou yo ba ou li. Epitou, yo pa kapab refize ba ou yon vaksen ni mande ou kòb pou yon vizit nan klinik.
Manti: Li enposib pou jwenn kote ki gen vaksen an.
Verite: Grasa patenarya ki fèt avèk famasi, sant sante, ak depatman sante yo, pifò moun ta dwe twouve yo nan yon distans 5 mil ak yon sant vaksen COVID-19.
Ale sou vaccinefinder.org pou jwenn kote ki pi bon pou ou a.